नामकरण (बारसे) विधीचे महत्त्व
हिंदू संस्कृतीतील सोळा संस्कारांपैकी **नामकरण संस्कार** हा पाचवा महत्त्वाचा संस्कार आहे. बाळाच्या जन्मानंतर १० व्या किंवा १२ व्या दिवशी हा विधी केला जातो. योग्य नक्षत्र आणि शुभ मुहूर्तावर बाळाचे नाव ठेवल्याने त्याच्या आयुष्यावर सकारात्मक प्रभाव पडतो असे मानले जाते.
शुभ नक्षत्रे: अश्विनी, रोहिणी, मृगशीर्ष, उत्तरा फाल्गुनी, उत्तराषाढा, उत्तरा भाद्रपदा, हस्त, चित्रा, अनुराधा, स्वाती आणि रेवती ही नक्षत्रे नामकरणासाठी अत्यंत शुभ मानली जातात.
| महिना | शुभ नामकरण तारखा | महत्वाची टीप |
|---|---|---|
| जानेवारी | १, ४, ५, ८, ९, १२, १४, १९, २१, २३, २५, २६, २८, २९ | शुभ नक्षत्रे |
| फेब्रुवारी | १, ५, ६, ७, ८, १०, ११, १२, २०, २२, २५, २६ | वसंत ऋतू मुहूर्त |
| मार्च | ५, ७, ८, १२, १४, १५, १६, १९ | १९ मार्च - गुढीपाडवा |
| एप्रिल | १६, १७, १८, १९, २०, २६, २७ | १९ एप्रिल - अक्षय्य तृतीया |
| मे | १, ४, ५, ८, ११, १४, १९, २१, २३, २४, २८, ३० | ग्रीष्म ऋतू |
| जून | ५, ७, ११, १४, १७, २२, २३, २४, २७, २९ | वटपौर्णिमा विशेष |
| जुलै | १, ४, ५, ८, ९, १२, १४, १९, २१, २३, २५, २६, २८, ३० | आषाढी वारी काळ |
| ऑगस्ट | २, ५, ८, ९, १२, १३, १५, १६, २०, २२, २३, २८, २९ | रक्षाबंधन विशेष |
| सप्टेंबर | ४, ५, ७, ८, १२, १३, १४, १६, २१, २२, २३, २७, २८ | गणेशोत्सव काळ |
| ऑक्टोबर | १, ६, १०, १२, १४, २०, २५, २९, ३१ | २० ऑक्टोबर - दसरा |
| नोव्हेंबर | ५, ६, १०, ११, १५, १६, २०, २१, २४, २५, २९ | दिवाळी विशेष |
| डिसेंबर | १, २, ५, ९, ११, १८, १९, २३, २४, २५, २६, ३० | दत्त जयंती काळ |
🍼 बारसे कधी करावे?
बाळाच्या जन्मानंतर १० व्या किंवा १२ व्या दिवशी नामकरण विधी करणे शास्त्रोक्त मानले जाते. जर काही कारणास्तव हे शक्य नसेल, तर वरीलपैकी कोणत्याही शुभ मुहूर्तावर हा विधी करता येतो.
✨ नाव कसे निवडावे?
बाळाच्या जन्माच्या वेळी असलेल्या नक्षत्राच्या चरणावरून येणारे अक्षर 'राशी नाव' म्हणून निवडले जाते. आधुनिक काळात अनेक पालक राशी अक्षरावरूनच सुंदर आणि अर्थपूर्ण नाव निवडतात.